Jeśli standardowa wentylacja się nie sprawdza, trzeba szukać alternatywnych rozwiązań, które zapewnią wystarczający przepływ powietrza w pomieszczeniach. Jednym z nich jest rekuperacja. O tym, co to tak właściwie jest, czym się różni od klasycznej wentylacji grawitacyjnej, i dlaczego sprawdza się w nowoczesnych domach, można przeczytać poniżej.

Co to jest rekuperacja?

Choć jeszcze do niedawna słowo rekuperacja nie było powszechnie znane, no może poza pewnymi grupami zawodowymi, dzisiaj chętnie posługują się nim zarówno inwestorzy, jak i osoby związane zawodowo z budownictwem i automatyką budynków. W ich przypadku odpowiedź na pytanie, co to jest rekuperacja, sprowadza się do systemu wentylacji mechanicznej nawiewowo-wywiewnej z odzyskiem ciepła, która pojawia się w miejsce tradycyjnej wentylacji bazującej na odprowadzaniu powietrza za pomocą kominów, przy jednoczesnym wprowadzaniu świeżego przez okna, które są celowo, lub niecelowo nieszczelne. 

Współcześnie, aby wentylacja naturalna mogła działać, okna wymagają rozszczelnienia lub montażu wywietrzników. Choć problem ten praktycznie nie istniał jeszcze kilka dekad temu, kiedy ich drewniana konstrukcja sama w sobie zapewniała cyrkulację powietrza, dziś jest powszechny. Właśnie dla tego też odpowiedzią na potrzeby współczesnego budownictwa jest rekuperacja. O tym, na czym polega i co można dzięki niej osiągnąć, będzie poniżej.

Jak działa rekuperacja?

Aby przejść do tego, jak działa rekuperacja, trzeba zrozumieć, czym dokładnie jest. Można ją przedstawić jako proces odzyskiwania ciepła ze zużytego powietrza za pośrednictwem rekuperatora. Urządzenie to, nazywane też centralą wentylacyjną z odzyskiem ciepła, pozwala na wyciąganie z pomieszczeń powietrza i oddawanie go na zewnątrz przy jednoczesnym wtłaczaniu świeżego do wnętrz. Pomimo tego, że strumienie te nie mieszają się ze sobą, to dochodzi między nimi do wymiany energii, w wyniku której odzyskiwane jest ciepło. To również dobrze podsumowuje to, co to jest rekuperacja.

Aby rekuperacja mogła spełniać swoją funkcję, konieczna jest obecność systemu kanałów i anemostatów, które umożliwią transport powietrza po wszystkich pomieszczeniach znajdujących się w domu. Z tego względu system ten dobrze jest uwzględnić już na etapie projektu. Schemat instalacji musi być przygotowywany zawsze indywidualnie z uwzględnieniem specyfiki budynku i potrzeb jego mieszkańców. 

Rekuperacja – czy warto ją zainstalować w swoim domu?

Jeśli już wiadomo, jak wygląda rekuperacja i na czym polega, to można przejść do poznania jej zalet i wad.

Rekuperacja, dzięki temu, czym jest i na jakich mechanizmach opiera się jej działanie, to nie tylko przyszłość, ale i teraźniejszość. W nowoczesnych, energooszczędnych domach nie ma miejsca na niekontrolowane straty ciepła i systemy o niepewnej skuteczności. Szczelne okna oraz ogrzewanie dalekie od gorących kaloryferów pod oknami skutecznie uniemożliwiają wentylację naturalną, proponując w jej miejsce mechaniczną, która posiada wiele zalet.

Sama rekuperacja znacznie różni się od wentylacji grawitacyjnej i o wiele lepiej sprawdza się w domach mieszkalnych:

• Przy rekuperacji nie trzeba otwierać okna, żeby wpuścić świeże powietrze – brak otwartego okna to brak hałasu ulicznego, czy wpadających do pomieszczeń komarów.
• Z racji tego, jak działa rekuperacja, pozwala ona utrzymać niski poziom dwutlenku węgla, co wpływa korzystnie na jakość pracy i odpoczynku.
• Specjalne filtry umieszczone w rekuperatorze pozwalają na filtrowanie powietrza i usuwanie z niego pyłków i zanieczyszczeń.
• Odpowiednio dobrane urządzenie może dodatkowo oczyszczać powietrze z wirusów, bakterii i innych drobnoustrojów chorobotwórczych, poprawiając jakość powietrza, którym się oddycha.
• To, na czym polega rekuperacja, przekłada się również na oszczędność w ogrzewaniu. Z racji tego, że wymiennik ciepła w rekuperatorze odzyskuje część energii i ogrzewa nią powietrze wtłaczane do pomieszczenia, dom nie jest wychładzany, a przez to system grzewczy działa krócej.
• Dodatkową zaletą rekuperacji jest to, że odprowadza wilgoć, osuszając wnętrza, a tym samym chroni przed rozwojem pleśni i grzybów.

Warto również wiedzieć, że najnowsze wytyczne na 2021 rok zobowiązują każdy nowo powstały dom do montażu mechanicznej wentylacji z odzyskiem ciepła. Ma to na celu obniżenie poziomu energii, która byłaby pobierana do ogrzania budynku. System ten pozwala bowiem na nawet 30% oszczędności względem energii cieplnej. Jednak również w starszych budynkach warto się zastanowić nad rekuperacją, czy warto ją zainstalować i jakie korzyści może przynieść.

Rekuperacja czy klimatyzacja?

Czasami modernizacja budynku wiąże się z wyborem czy powinna zostać zamontowana rekuperacja, czy klimatyzacja. Pomimo tego, że oba systemy odprowadzają powietrze, niewiele je łączy. Rekuperacja wentyluje dom, ale nie wpływa w znaczący sposób na parametry powietrza, jak to ma miejsce przy klimatyzacji. Sam klimatyzator może zostać podpięty do wentylacji, jednak nie jest przystosowany do odzyskiwania ciepła. Z tego względu instalacji tych nie należy traktować jako swoich zamienników.